Reakcja chemiczna węglanu wapnia z kwasami

Podstawowa reakcja:

Węglan wapnia wchodzi w reakcję z kwasami, co prowadzi do jego rozpuszczania i wydzielania się dwutlenku węgla:

CaCO₃ (s)+2H⁺ (aq)→Ca²⁺ (aq)+CO₂ (g)+H₂O (l)

lub np. dla kwasu solnego:

CaCO₃+2HCl→CaCl₂+CO₂+H₂O

Typowe reagenty kwaśne

• Sok cytrynowy (kwas cytrynowy)

• Ocet (kwas octowy)

• Wino, kawa, napoje gazowane

• Środki czystości o niskim pH

CaCO₃+2H⁺→Ca²⁺+CO₂+H₂O

Efekty wizualne i fizyczne:

• Powstają matowe plamy, wytrawienia lub ubytki na powierzchni kamienia.

• Widoczne jest charakterystyczne musowanie podczas kontaktu z kwasem.

• Reakcja zachodzi natychmiastowo, nawet przy niskim stężeniu kwasu (np. sok z cytryny, ocet, wino).

Materiałowe zróżnicowanie kamieni zawierających CaCO₃

Marmur

• Skład: 95–100% kalcyt (CaCO₃)

• Budowa: krystaliczna, powstała w wyniku metamorfizmu wapieni

• Reaktywność: bardzo wysoka – nawet rozcieńczone kwasy (np. sok cytrynowy) powodują trwałe ślady

• Zastosowanie: blaty kuchenne z marmuru wymagają impregnacji i ostrożnego użytkowania – nie są zalecane do intensywnego użytkowania bez zabezpieczeń chemicznych

Trawertyn

• Skład: głównie kalcyt (CaCO₃) + porowata struktura

• Budowa: osadowa, powstała przez wytrącanie CaCO₃ z wód termalnych

• Reaktywność: bardzo wysoka, dodatkowo porowatość zwiększa nasiąkliwość i szybkość reakcji

• Zastosowanie: w kuchni – tylko po profesjonalnej impregnacji i w miejscach nienarażonych na kwasy (np. pionowe powierzchnie, dekoracyjne fronty)

Dolomit

• Skład: dolomit (CaMg(CO₃)₂) – mniejsza zawartość wolnego CaCO₃

• Budowa: osadowa lub metamorficzna, bardziej zbita niż trawertyn

• Reaktywność: znacznie niższa niż w marmurze – reakcja z kwasami zachodzi wolniej i mniej agresywnie

• Zastosowanie: możliwy do stosowania jako blat kuchenny – szczególnie w odmianach twardszych i mniej porowatych, choć nadal zalecana impregnacja