Metody badania antypoślizgowości powierzchni materiałów
1. British Pendulum Test (BCR / PTV)
Norma: PN-EN 13036-4
Urządzenie: British Pendulum Tester (tzw. wahadło brytyjskie)
Zakres pomiaru: odczyty w skali PTV (Pendulum Test Value)
Opis metody:
Test polega na pomiarze siły tarcia dynamicznego za pomocą specjalnego wahadła z gumową stopą (simulant 4S), które przesuwa się po testowanej powierzchni. Im większe opóźnienie (czyli większy opór), tym wyższy wynik PTV. Test może być wykonywany zarówno w warunkach suchych, jak i mokrych (zwykle zalecane są warunki mokre dla oceny ryzyka).
Interpretacja wyników:
| Wartość PTV | Ryzyko poślizgu |
|---|---|
| PTV < 25 | Wysokie ryzyko poślizgu |
| PTV 25–35 | Umiarkowane ryzyko |
| PTV ≥ 36 | Niskie ryzyko (bezpieczne) |
Zastosowanie:
Przestrzenie publiczne, wejścia do budynków, klatki schodowe, galerie handlowe, obszary o dużym natężeniu ruchu pieszych.
2. DIN 51130 – Test rampowy (obuwie + olej)
Norma: DIN 51130
Warunki testowe: Rampa pokryta olejem, tester w specjalnym obuwiu
Zakres wyników: klasy R9 do R13
Metoda pomiaru: kąt pochylenia rampy, przy którym dochodzi do poślizgu
Opis metody:
Tester ubrany w obuwie robocze chodzi po rampie, której nachylenie jest stopniowo zwiększane. Powierzchnia rampy jest pokryta standardowym środkiem poślizgowym – olejem (np. olej silnikowy). Kąt, przy którym dochodzi do utraty równowagi, stanowi podstawę do klasyfikacji powierzchni.
Zakres wyników i kąty nachylenia:
| Klasa | Kąt rampy (°) | Charakterystyka zastosowania |
|---|---|---|
| R9 | 6° – 10° | Minimalna przyczepność, wnętrza suche |
| R10 | 10° – 19° | Standardowe powierzchnie użytkowe |
| R11 | 19° – 27° | Obszary z ryzykiem zachlapania |
| R12 | 27° – 35° | Kuchnie przemysłowe, zakłady produkcyjne |
| R13 | > 35° | Środowiska z intensywnym zaolejeniem, przetwórstwo spożywcze |
Zastosowanie:
Strefy robocze, zakłady przemysłowe, kuchnie gastronomiczne, garaże, magazyny, rampy załadunkowe.
3. DIN 51097 – Test rampowy (boso + woda)
Norma: DIN 51097
Warunki testowe: rampa z wodą, osoba testowa porusza się boso
Zakres wyników: klasy A, B, C
Opis metody:
Podobnie jak w teście DIN 51130, tester porusza się po rampie, której nachylenie jest stopniowo zwiększane. Różnica polega na tym, że testowana osoba jest bosa, a powierzchnia rampy jest pokryta czystą wodą. Metoda symuluje rzeczywiste warunki w strefach mokrych, jak np. natryski, baseny, strefy SPA.
Zakres wyników i kąty nachylenia:
| Klasa | Kąt rampy (°) | Przykładowe zastosowania |
|---|---|---|
| A | ≥ 12° | Strefy o niskim ryzyku poślizgu (np. garderoby) |
| B | ≥ 18° | Brodziki, kabiny prysznicowe |
| C | ≥ 24° | Schody i zejścia do basenu, obrzeża wodne |
Zastosowanie:
Baseny, strefy wellness, sauny, prysznice, pomieszczenia mokre użytkowane boso.
PODSUMOWANIE
Która metoda jest najlepsza?
Świetne pytanie — i bardzo ważne z punktu widzenia architektów, inwestorów oraz projektantów wnętrz i przestrzeni publicznych. Poniżej znajdziesz profesjonalne porównanie metod pod kątem dokładności, wiarygodności i przydatności praktycznej, które pomoże Ci wybrać najlepszy test w zależności od kontekstu.
| Metoda | Najlepsza do | Ocena dokładności | Główne zalety | Główne ograniczenia |
|---|---|---|---|---|
| British Pendulum Test (BCR / PTV) | Uniwersalne zastosowania – przestrzenie publiczne, schody, wejścia, posadzki wewnętrzne i zewnętrzne | ⭐⭐⭐⭐☆ (bardzo dobra) | – Przenośne urządzenie – Możliwość badania in-situ – Precyzyjne wyniki (PTV) – Używana w sądach (np. UK) | – Wrażliwa na warunki atmosferyczne – Wymaga przeszkolenia |
| DIN 51130 (obuwie + olej) | Przemysł, kuchnie, magazyny, zakłady produkcyjne | ⭐⭐⭐⭐☆ (bardzo dobra) | – Realistyczne warunki użytkowe – Wyraźna klasyfikacja (R9–R13) – Duża powtarzalność | – Wykonywana tylko w laboratorium – Dotyczy tylko powierzchni użytkowanych w obuwiu |
| DIN 51097 (boso + woda) | Strefy mokre używane boso – baseny, SPA, prysznice | ⭐⭐⭐⭐☆ (bardzo dobra) | – Doskonale symuluje warunki rzeczywiste – Klasy C bardzo bezpieczne | – Nieodpowiedni do przestrzeni używanych w obuwiu |
Najbardziej uniwersalny i przenośny test to British Pendulum Test (BCR / PTV) – jest szeroko akceptowany w Europie i Wielkiej Brytanii, pozwala na szybkie badania „w terenie” i daje dokładny wynik liczbowy. Najlepiej łączy dokładność, przenośność, uniwersalność i możliwość interpretacji wyniku w liczbach (PTV).
Jest też często wymagany przez normy oraz używany w analizach prawnych (np. w wypadkach związanych z poślizgiem).DIN 51130 jest najlepszy do środowisk roboczych i przemysłowych, ponieważ bierze pod uwagę warunki rzeczywiste zanieczyszczenia powierzchni (np. olej).
DIN 51097 jest bezkonkurencyjny w ocenie powierzchni używanych boso, np. przy basenach i w SPA.